Í Jarðhitagarði ON við Hellisheiðarvirkjun í Sveitarfélaginu Ölfusi, er leitað leiða til að auka fjölbreytta notkun á varma, rafmagni, vatni og jarðhitalofttegundum frá virkjuninni. Fjölbreytt notkun jarðhitans getur aukið hagkvæmni og eflt umhverfisvænan rekstur og nýsköpun í atvinnulífi. Yfirlit yfir orkutengda auðlindastrauma sem unnt er að nýta í starfsemi í Jarðhitagarði sést á myndinni.
Yfirlit yfir orkutengda auðlindastrauma í Jarðhitagarði við Hellisheiðarvirkjun
Einstakt loftslagsverkefni
Nýjasta dæmið um bætta nýtingu auðlindastrauma er að ýmis orkutengd aðföng eru nýtt af svissneska nýsköpunarfyrirtækinu Climeworks. Fyrirtækið tók í notkun á árinu 2021, undir merkjum svokallaðs ORCA-verkefnis, loftsugur í Jarðhitagarði ON sem fanga um 4.000 tonn af koltvíoxíði úr andrúmslofti árlega og steinrenna það í berglögum í samstarfi við Carbfix og Orku náttúrunnar.
Frá vígslu ORCA-verkefnsins. Á myndinni eru, frá vinstri; Edda Sif Pind Aradóttir framkvæmdastýra Carbfix, Dagur B. Eggertsson borgarstjóri, stofnendur Climeworks þeir Christoph Gebald og Jan Wurzbacher, Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra og Ólafur Ragnar Grímsson, fyrrverandi forseti Íslands.
Vetnisframleiðsla
Orka náttúrunnar framleiðir vetni við Hellisheiðarvirkjun í tilraunaskyni sem er hluti af þróunarverkefni á vegum Evrópusambandsins, Hydrogen Mobility Europe. Orkuframleiðsla í virkjuninni er nýtt til vetnisframleiðslu á þeim tímum sem minni eftirspurn er eftir rafmagni og nýtist vetnið fyrir almenning og atvinnulíf vegna orkuskipta í samgöngum.
Þá nýtir alþjóðlega sprotafyrirtækið VAXA (áður Algaennovation) orkutengd aðföng í smáþörungaverksmiðju í Jarðhitagarði ON og skiljuvatn frá Hellisheiðarvirkjun er notað til framleiðslu GeoSilica á fæðubótarefnum. Talsvert af koltvíoxíði fellur til við raforkuframleiðslu á Hellisheiði. Ýmis sprotafyrirtæki hafa sýnt áhuga á því að nýta koltvíoxíðið og fleira frá virkjuninni. Í Hveradölum, þeirri fornu skíðaparadís, er baðlón í undirbúningi sem nýta mun vatn og varma sem fellur til við orkuvinnsluna í Hellisheiðarvirkjun.
Ríkar kröfur eru gerðar til fyrirtækja sem ætla að starfa í Jarðhitagarði ON vegna vatnsverndar, ásýndar, ónæðis og umgengni. Á byggingatíma verkefna er gerð krafa um endurnýtingu gróðurþekju sem fellur til. Hún er notuð í frágang þegar jarðvinnu líkur eða nýtt annarstaðar þar sem hennar er þörf.
